-
O tych, którzy umierają
Mam w swoim życiu zawodowym takie doświadczenia, które zbliżyły mnie do tematu śmierci. Jako młoda dziewczyna, jeszcze w czasie studiów, byłam wolontariuszką w Domu Pomocy dla osób starszych i chorych psychicznie. Kilka lat później, już jako młoda psycholożka trafiłam na Oddział Opieki Paliatywnej. Te dwa miejsca nauczyły mnie dużo o umieraniu, żałobie, tęsknocie, ale też, paradoksalnie, o życiu. Pamiętam to, jako czas pięknych rozmów o sensie, wartościach i żalu. Te rozmowy rozbudziły moją miłość do terapii humanistyczno-egzystencjalnej, która do dzisiaj jest najbliższa memu sercu. Czego uczę się od tych, którzy umierają? I od tych, którzy zostają? 1. Rozmawiaj o śmierci. Używaj słów: śmierć, umierają, trumna, ubranie do trumny, kremacja… Niby…
-
Rezyliencja – kilka słów o odporności psychicznej
Rezyliencja to umiejętność reagowania na przeciwności losu w taki sposób, który prowadzi do zachowania równowagi, spokoju i poczucia sensu. Takie reagowanie zapobiega zaburzeniom powiązanym ze stresem, takim jak wzmożony lęk, zespół stresu pourazowego, depresja. Ponadto umożliwia szybsze i pełniejsze dochodzenie do siebie po doświadczeniu silnego stresu. Rezyliencja świadczy także o elastyczności umysłowej i sprawnym funkcjonowaniu w różnych obszarach życia. Być może znacie w swoim otoczeniu osoby, które w podobnych, życiowych sytuacjach reagują odmiennie. Niektórzy w obliczu zagrożenia utratą pracy potrafią zmobilizować się, działać, poprawić swoją efektywność. Innych takie zagrożenie sparaliżuje. W efekcie, przestaną się angażować i szukać rozwiązań. Także w sytuacji traumatycznego stresu, u części osób dojdzie do rozwoju PTSD…
-
Dramat udanego dziecka
Dramat udanego dziecka to bestseller Alice Miller wydany po raz pierwszy w 1979 roku. Nieczęsto się zdarza, że treści psychologiczne publikowane ponad 40 lat temu, w dalszym ciągu można polecać, jako aktualne i zgodne z obecną wiedzą naukową. A tak właśnie jest w tym przypadku. Od czasu ukazania się tej publikacji, powstało wiele badań i artykułów potwierdzających to, o czym pisała Alice Miller. „Dramat udanego dziecka to niezwykle poruszające studium toksyczności rodziców i opiekunów, którzy swoim dzieciom zapewnili [pozornie] szczęśliwe dzieciństwo” – czytamy na okładce książki. Kiedy myślimy o toksycznym rodzicu, wyobrażamy sobie rodzinę, w której jest wyraźna przemoc psychiczna, a może i fizyczna. Nie mamy wątpliwości, że to, czego…
-
Trauma dziedziczona – to nie zaczęło się ode mnie
1 sierpnia o godzinie „W” w Warszawie i wielu innych polskich miastach zawyją syreny. Zatrzymamy się, aby chwilą ciszy uczcić pamięć o Powstańcach. Oficjele złożą kwiaty na pomnikach, w telewizji pewnie puszczą filmy o Powstaniu Warszawskim. To ważne, by pamiętać i tę pamięć pielęgnować. Nurtuje mnie jednak pytanie czy robimy wystarczająco dużo, by kolejnym pokoleniom pomóc uporać się z traumą wojenną? Spytasz – kolejnym pokoleniom? Po co? Przecież to nie oni przeżyli wojnę, obóz, getto czy powstanie. Tak, pokolenie naszych rodziców i nasze w dalszym ciągu może odczuwać skutki wojny, która skończyła się 76 lat temu. Trauma dziedziczona Nie lubię tego elementu rozwoju psychologii jako nauki, ale również w przypadku…
-
Gaslighting – Nie jesteś szalona!
Kiedy niespełna dwa lata temu poproszono mnie o zaproponowanie tematyki debaty „Kultura (przeciw) przemocy”, pomyślałam o kobietach, z którymi pracowałam, a które nie miały świadomości, że to, czego doświadczają to przemoc. Wydało mi się ważne, by mówić o tym głośno i wyraźnie. Wśród zaproponowanych tematów znalazł się także gaslighting – forma przemocy psychicznej. Po konferencji odzywało się do mnie kilka osób, dzieląc się swoimi historiami, co tylko utwierdziło mnie w przekonaniu, że to ważny temat. Życie jak w filmie Okazuje się, że filmowe życie, wcale nie jest tym usłanym różami. W filmie „Gasnący płomień” z 1944 roku rozpoczyna się historia zjawiska zwanego gaslighting. O innych filmach z psychologią w tle…
-
Wysoka wrażliwość – gdy za dużo się dzieje.
Miniony długi weekend przypomniał mi o tym, jak ważne jest dbać o swoje potrzeby i granice. Wiem o sobie, że nie lubię zgiełku, ogromnie irytuje mnie hałas, tłok mnie przytłacza, a kiedy wokół dużo się dzieje, szybko odczuwam zmęczenie. Dlatego też od jakiegoś czasu moje urlopy planuję w dużo mniej popularnych terminach. Teraz spragnieni spotkań i wypraw, wyjechaliśmy na tzw. „długi weekend”. Był to czas, w którym wydarzyło się wiele przyjemnego, jednak wróciłam zmęczona. Dlaczego? Zignorowałam swoją wysoką wrażliwość na bodźce. Wysoka wrażliwość – co to takiego? Wysoka wrażliwość to pewna skłonność charakterologiczna, którą wykazuje około 20% populacji. Została odkryta w podobnym odsetku u ponad stu gatunków zwierząt. W 1997…
-
O tych, którzy dorastają – konflikty wczesnej dorosłości.
Maj to czas egzaminów dojrzałości. Czy to ten czas, w którym „dopada nas” dorosłość? Myślę ciepło o wszystkich maturzystach życząc im powodzenia. Myślę też o pozostałych młodych dorosłych, z którymi pracuję i w moim otoczeniu niezawodowym. Przypominacie mi, jak ważne jest dobre i uważne przejście przez pomost między dzieciństwem a dorosłością. Droga przejścia Podczas tej drogi staje się dla nas jasne, że osobą odpowiedzialną za nasze postępowanie jesteśmy my sami. Skonfrontowanie się z tym faktem jest bolesne. Od tej pory będziemy nieść ciężar odpowiedzialności i wolności. To, do czego tak odważnie kroczyliśmy przez dzieciństwo i okres dorastania („ja siama”,„jestem już duży”, „pozwólcie mi decydować!”) staje się bardzo bliskie, realne i……
-
Mama i miłość – książki na Dzień Matki
Mama to miłość, ale także zabawa, tęsknota i czułość, bezpieczeństwo. Zapraszam na krótkie zestawienie książek dla dzieci o matczynej miłości. Ja bardzo lubię z moją córką, podkreślać różne okoliczności, czytając książeczki w ich tematyce. Teraz na tapet wzięłyśmy książki idealne na Dzień Matki. O książeczkach idealnych na Dzień Ojca napisałam tutaj. M jak miłość M jak mama Moja Mama Piękne, kolorowe ilustracje i mało tekstu na stronie sprawiają, że to idealna książeczka dla młodszych dzieci. Poruszająca historia o tym, jak wspólnie spędzony czas wzmacnia relacje. O ważności czułych gestów i budowaniu wspólnych rytuałów. Codziennie wieczorem chłopiec „koloruje” swoją mamę, która zmienia się w lwicę czy Indiankę. Dla mnie jest to…
-
Samoutrudnianie – jak przeszkadzamy sobie rozkwitnąć
Samoutrudnianie zapewne nie dotyczy moich tulipanów. Po lewej stronie mojego biurka, w wazonie zawsze stoją jakieś kwiaty. W rogu. Patrzę na nie, jak pięknie rozkwitają. Naturalnie kierują się w stronę słońca. Zawsze. Pomimo, że stoją w rogu. Nikogo nie pytają o zgodę. Nie czekają na lepsze warunki. Rozkwitają. Widzę, jak z czasem ich główki coraz bardziej wychylają się do słońca, by dostać to, czego potrzebują, by rozkwitnąć. Zastanawiam się dlaczego my tak nie mamy? Postawieni w kącie przez los, często stoimy i czekamy. Skarżymy się na niesprzyjające warunki, nieodpowiedni czas, brak wsparcia itp. Nie pozwalamy sobie rozkwitnąć. Samoutrudnianie – co to takiego? Samoutrudnianie to strategia poznawcza, którą ludzie uruchamiają, kiedy…
-
Mój rok pandemii – zmiany i zyski
Minął rok pandemii. Rok zmian, na które nie mieliśmy gotowości, ani ochoty. Takie zmiany wymuszają na nas dostosowanie się lub znalezienie swojej drogi w nowych warunkach tak, by nadal było zgodnie z naszymi wartościami. To trudne zadanie. Musimy opłakać to, co straciliśmy, pochylić się nad tym, by móc iść dalej. Każda strata wymaga żałoby, a ta jest procesem, wymaga czasu i przeżycia trudnych emocji. O tym, co w życiu tracimy (niezależnie od pandemii) możemy poczytać w książce, o której pisałam tutaj. A czy potrafimy spojrzeć na ten czas, jak na czas, w którym także coś zyskaliśmy? Dobry rok? Podobno w wypowiedziach używamy nie więcej niż kilkanaście tysięcy słów, stosujemy te…